EIBF Manifest
EEN OPROEP
TOT ACTIE
Bescherming van vrijheid van meningsuiting, bevordering van een duurzame toekomst
Introductie
De boekensector is volop in ontwikkeling; de sector past zich aan om de snel veranderende wereld bij te kunnen houden. In het post-corona tijdperk hebben boekhandels bewezen veerkrachtig en relevant te zijn en toonden hun klanten zich loyaal. Veel boekwinkels investeerden in digitale technologieën en de groene economie – ze willen graag deel uitmaken van een duurzame toekomst.
Maar er zijn nog steeds uitdagingen. De impact van boeken op het milieu bijvoorbeeld is onderwerp van discussie, zoals dit ook geldt voor producten als voedsel en kleding. We zien politiek extremisme en censuur toenemen, en onze vrijheid van meningsuiting bedreigen. Daarnaast constateren we dat de alfabetisering afneemt en dat minder jongeren kiezen voor een carrière in de boekensector.
Boeken zijn cruciaal voor onze samenleving en maatschappij. Op elk niveau, van onderwijs tot arbeidskansen tot politiek. Wij zijn van mening dat boekwinkels veilige en inclusieve havens moeten zijn, voor iedereen. Boekhandels zijn essentieel, omdat ze de diversiteit bevorderen – met onze boeken laten we lezers verschillende stemmen horen. Boekhandels maken wezenlijk deel uit van het lokale leven en bieden een belangrijk alternatief voor de grote techbedrijven.
Dat is waarom de Europese en Internationale Boekverkopers Federatie (EIBF) wil samenwerken met beleidsmakers en toezichthouders. Om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot boeken, en dat niemand achter hoeft te blijven door de (grote) veranderingen in de wereld om ons heen.
Maar er zijn nog steeds uitdagingen. De impact van boeken op het milieu bijvoorbeeld is onderwerp van discussie, zoals dit ook geldt voor producten als voedsel en kleding. We zien politiek extremisme en censuur toenemen, en onze vrijheid van meningsuiting bedreigen. Daarnaast constateren we dat de alfabetisering afneemt en dat minder jongeren kiezen voor een carrière in de boekensector.
Boeken zijn cruciaal voor onze samenleving en maatschappij. Op elk niveau, van onderwijs tot arbeidskansen tot politiek. Wij zijn van mening dat boekwinkels veilige en inclusieve havens moeten zijn, voor iedereen. Boekhandels zijn essentieel, omdat ze de diversiteit bevorderen – met onze boeken laten we lezers verschillende stemmen horen. Boekhandels maken wezenlijk deel uit van het lokale leven en bieden een belangrijk alternatief voor de grote techbedrijven.
Dat is waarom de Europese en Internationale Boekverkopers Federatie (EIBF) wil samenwerken met beleidsmakers en toezichthouders. Om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot boeken, en dat niemand achter hoeft te blijven door de (grote) veranderingen in de wereld om ons heen.
OPSTAAN VOOR WAT
BELANGRIJK IS
Opstaan voor vrijheid van meningsuiting
Het is geen toeval dat boeken door de geschiedenis heen, in tijden van politieke onderdrukking en onrust, werden verbannen en beperkt. En dat auteurs, uitgevers en boekwinkels werden gecensureerd, moesten zwijgen en zelfs werden vernield. Nu extreme ideologieën in opkomst zijn in een groot deel van Europa en de wereld, zien we een soortgelijke toename van de censuur op boeken. EIBF en onze gemeenschap van boekverkopers zijn van mening dat de vrijheid van meningsuiting een fundamenteel mensenrecht is en de hoeksteen van een gezonde democratie. We weten dat het lezen van boeken niet alleen leuk is, maar dat het ook de uitwisseling van kennis bevordert, leidt tot nieuwe ideeën en aanspoort tot kritisch denken. Daarom is die vrijheid van meningsuiting zo essentieel. De EIBF streeft ernaar het bewustzijn hierover te vergroten en anderen te informeren over het belang ervan. Boekverkopers spelen (ook) een wezenlijke rol in het beschermen van die vrijheid, en zij mogen – net als uitgevers, auteurs en bibliothecarissen – geen straf riskeren omdat ze opstaan voor wat zo belangrijk is.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Het handhaven van de vrijheid om ideeën, boeken en culturele materialen te kunnen uiten, publiceren en verspreiden, terwijl er krachtig wordt opgetreden tegen alle vormen van censuur.
Opstaan voor geletterdheid
Lezen brengt veel voordelen met zich mee, niet alleen voor individuele lezers maar voor de samenleving in zijn geheel. Boeken bieden natuurlijk kennis en educatie, maar ze brengen ook empathie en begrip voor anderen bij. Een geletterde bevolking speelt een actievere rol in de samenleving. De leesvaardigheid neemt echter wereldwijd – ook in Europa – af en de alfabetiseringsgraad daalt. Bekend is dat beperkte geletterdheid bij kinderen tot slechtere onderwijsresultaten leidt. Bovendien maakt laaggeletterdheid mensen in een samenleving kwetsbaarder. Om deze ontwikkeling te keren is het belangrijk dat we samenwerken.
Boekwinkels en bibliotheken streven beide naar dezelfde doelen voor geletterdheid, leesbevordering en toegang tot boeken. En zij werken al lang samen om mensen aan het lezen te krijgen. Een geletterde samenleving ondersteunen betekent namelijk ook het stimuleren van een ontwikkelde, actieve en begripvolle gemeenschap.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Steun voor initiatieven die lezen bevorderen om goed geïnformeerd en democratisch deelnemen aan de samenleving te stimuleren.
HET NIEUWE OMARMEN
Digitale technologieën omarmen
Digitalisatie is doorgedrongen tot elk aspect van het dagelijks leven – en dat is geen slechte zaak. Het digitale en het fysieke sluiten elkaar niet uit, maar zijn even noodzakelijk en volledig complementair. Corona was een katalysator voor veel fysieke winkels, inclusief boekwinkels, om te investeren in e-commerce technologieën, sociale media, hybride evenementen en meer. Veel boekhandels hebben onderkend dat een goede balans tussen online en offline tot een lucratief bedrijfsmodel kan leiden. Technologie is zich echter in een steeds sneller tempo aan het ontwikkelen: de recente opkomst van kunstmatige intelligentie, TikTok boekinfluencers en het Wattpad verhalenplatform zijn nog maar enkele voorbeelden. Boekverkopers willen graag meegaan met die digitale tijden, maar daarvoor hebben ze wel de juiste hulpmiddelen nodig.
Om eerlijke concurrentie te garanderen is een evenwichtig speelveld nodig: bestaande regels dienen gehandhaafd te worden, terwijl nieuwe regelgeving eerlijk en afgewogen moet zijn en tegelijk de belangen van kleine bedrijven moet beschermen. Ondertussen zijn data een heet hangijzer: bezit van, toegang tot en begrijpen van data zijn van belang om beter aan de eisen van lezers te kunnen voldoen. En om, nogmaals, op een evenwichtig speelveld te kunnen opereren.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Digitale wetgeving die vooruitstrevend, innovatief en evenwichtig is en waarbij de bescherming van MKB’s centraal staat.
De groene economie omarmen
De algemene focus op duurzaamheid is de afgelopen jaren met grote sprongen toegenomen. Iedereen heeft hier een rol in te spelen – ook de boekensector. Veel boekverkopers zijn al begonnen met hun eigen transitie naar de groene economie, maar sommige missen de kennis over waar ze moeten beginnen. De literaire waardeketen is een onderling verbonden ecosysteem – van uitgevers tot drukkers, distributie tot verkoop. Elke schakel in de keten moet samenwerken aan het gemeenschappelijke streven om het hele proces te verduurzamen. Boekverkopers hebben ondersteuning en begeleiding nodig bij het behalen van milieudoelstellingen, de transitie naar groene energie en het verkleinen van de voetafdruk van hun bedrijf.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Groen beleid en initiatieven die boekverkopers begeleiden en ondersteunen bij hun milieutransitie.
LANGETERMIJN LEVENSVATBAARHEID BEHOUDEN
Vrijheid van kleine bedrijven behouden
Boekhandels staan van alle kanten onder druk. Hoewel we wetgeving die de boekensector helpt verwelkomen, moeten aanvullende wetten die boekverkopers de komende jaren opgelegd kunnen krijgen zorgvuldig worden overwogen, om een schadelijk effect op een toch al kwetsbare sector te voorkomen. Regelgeving die gevolgen heeft voor de contractuele vrijheid, investeringskeuzes, activiteiten of financiële capaciteiten van boekwinkels mogen niet overhaast genomen worden. Als de regelgeving niet goed doordacht is bestaat namelijk het risico dat veel boekwinkels failliet gaan, doordat hen nog meer beperkingen worden opgelegd. Bijkomende administratieve rompslomp of extra lasten voor MKB’s maken het voor de grote online retailers uiteindelijk eenvoudiger om de sector te monopoliseren en eerlijke concurrentie te ondermijnen. We weten dat veel boekwinkels kleine, lokale bedrijven zijn die zich moeten ontwikkelen en dienen te investeren om aan de vraag in een snel veranderende markt te voldoen. Wij zijn dan ook van mening dat lokale winkeliers de vrijheid moeten hebben om hun eigen keuzes te maken of en wanneer zij hun producten en diensten beschikbaar stellen.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Het handhaven van de vrijheid van boekverkopers om hun eigen goedgeïnformeerde keuzes te maken, om de levensvatbaarheid van hun bedrijf voor lezers te garanderen – zowel nu als in de toekomst.
Boekverkoper als carrière behouden
De recente inflatiestijging en toename van de kosten voor levensonderhoud zijn bij veel winkels hard aangekomen – ook bij de boekhandels. Veel boekverkopers melden dat ze moeite hebben om hun personeel fatsoenlijk te betalen en dat getalenteerde medewerkers vertrekken om lucratiever carrièremogelijkheden elders. De vaste lasten zijn enorm gestegen en ondertussen kopen mensen minder boeken vanwege de oplopende prijzen. Kortom: boekverkopen is zwaar werk. We willen de levensvatbaarheid van boekverkopen voor de volgende generatie garanderen als een aantrekkelijke, langetermijn carrière. Boekverkopers hebben een krachtig cultureel beleid nodig dat boeken, lezen en geletterdheid bevordert. We zijn daarom op zoek naar bezielde trainingen voor boekverkopers, naast initiatieven die onderwijs, toegang tot boeken en leesevenementen ondersteunen. Daarnaast streven we naar beleid dat de lokale aankoop van boeken ondersteunt – openbare aanbestedingen bijvoorbeeld, die het scholen en bibliotheken mogelijk maakt om hun boeken bij de plaatselijke boekhandels te kopen. Kortom: we hebben meer lezers nodig die erop uit gaan en boeken kopen, zodat boekenwinkels hogere inkomsten genereren en betere lonen kunnen betalen.
ONZE OPROEP TOT ACTIE
Beleid en initiatieven die zowel grote bedrijven als een nieuwe generatie van boekverkopers en lezers erkennen, ondersteunen en erin investeren.
Conclusie
Boekhandels zijn cruciale lokale bedrijven. In tegenstelling tot de technologiegiganten waarmee ze concurreren, horen de boekwinkels in onze winkelstraten: ze investeren in hun werknemers en lokale gemeenschappen, en ze leveren een belangrijke bijdrage aan de samenleving. Boekwinkels fungeren als cultureel centrum en toegankelijke plek, bieden een trefpunt voor de bewoners en stimuleren diversiteit en inclusie in hun buurt.
Zonder overheidssubsidies te ontvangen bevorderen boekhandels lezen, geletterdheid en onderwijs – ze zijn dagelijks betrokken bij het creëren van de kennismaatschappij. Boekwinkels doen zo veel meer dan simpelweg boeken verkopen: ze zijn een integraal onderdeel van de veranderende wereld waarin we leven – en ze zullen blijven bijdragen aan die wereld, zo lang ze de steun krijgen die ze daarvoor nodig hebben.
Zonder overheidssubsidies te ontvangen bevorderen boekhandels lezen, geletterdheid en onderwijs – ze zijn dagelijks betrokken bij het creëren van de kennismaatschappij. Boekwinkels doen zo veel meer dan simpelweg boeken verkopen: ze zijn een integraal onderdeel van de veranderende wereld waarin we leven – en ze zullen blijven bijdragen aan die wereld, zo lang ze de steun krijgen die ze daarvoor nodig hebben.
